Chân dung khảm trai Hồ Chủ tịch đọc tuyên ngôn

20 năm ấp ủ ý tưởng và lặng lẽ tích cóp nguyên liệu vỏ trai, cuối cùng nghệ nhân Nguyễn Đình Vinh (36 tuổi) cũng hoàn thành bức chân dung tâm nguyện cả đời mình sau hơn một năm rưỡi chế tác. Trong ngôi nhà khang trang ở thôn Hoài Trung, xã Liên Bão, Bắc Ninh, bức chân dung về Hồ Chủ tịch được đặt ở vị trí trang trọng nhất. Biết tin anh Vinh vừa hoàn thiện tác phẩm, bạn bè, người thân và những khách hàng của anh kéo đến chúc mừng.

Chia sẻ bằng giọng đầy tự hào, anh Vinh cho biết quyết định chế tác bức chân dung khổng lồ khi đã đầy đủ yếu tố “thiên thời, địa lợi, nhân hòa”. Khi có cả tuổi đời lẫn tuổi nghề, sức khỏe tốt, cuộc sống ổn định, anh Vinh mới thực hiện mơ ước ấp ủ bấy lâu. Chủ xưởng chế tác Vinh Lan cho hay, mục đích làm bức chân dung khổ lớn về Hồ Chủ tịch là để thể hiện lòng tôn kính, ngưỡng mộ vị cha già dân tộc, đồng thời gửi thông điệp về nguồn cội cho giới trẻ ngày nay.

Theo nghệ nhân Vinh, khó khăn lớn nhất khi chế tác bức “Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn độc lập tại Quảng trường Ba Đình” là nguyên liệu. Để tác phẩm không bị nứt, vỡ và chịu được thời tiết hanh khô, ẩm ướt, anh chọn gỗ gụ.

Trước khi có được khúc gỗ ưng ý, anh đã nhờ bạn bè và cả khách hàng tìm giúp. Anh Vinh tâm sự, biết tin anh muốn làm bức chân dung khổ lớn về Hồ Chủ tịch, bạn bè ủng hộ và ngỏ ý muốn góp sức. Anh chia sẻ với mọi người về ý tưởng của mình và gửi sẵn ở các điểm cung cấp nguyên liệu vài mẫu nhờ họ lưu ý. Tình cờ sau đó một vị khách tới đặt hàng đã giúp anh có được khối gỗ gụ thớ mịn, vân đi lên tuyệt đẹp. Khúc gỗ ấy nằm trong nhà xưởng đã hơn 10 năm nay vì chủ nhân chưa biết làm gì với nó. Lúc đưa ra ngoài, trên thân gỗ phủ một lớp mùn cưa dày.

Nghệ nhân chia sẻ, công đoạn truyền thần là mất thời gian nhất. Sau khi hạ nền, nghệ nhân sẽ mài rồi cạo nét trên mảnh trai. Tuy nhiên không ít lần hạ nền xong, thấy có mảng nguyên liệu không ưng ý, anh Vinh lại cậy lên 5-7 lần để thay thế. Công đoạn này hoàn thành, anh dùng muội đèn trộn lẫn sơn ta rồi phết lên bề mặt tác phẩm rồi dùng khăn lau.

“Đôi mắt là quan trọng nhất vì nó thể hiện cái hồn của tác phẩm. Thời điểm Bác đọc bản Tuyên ngôn độc lập, mắt Người nhìn xa, sâu thẳm và vẫn chất chứa ưu tư. Ngoài chi tiết ấy, nếp nhăn, gò má và đôi môi cũng giúp tạo nên thần thái cho khuôn mặt”, anh Vinh giải thích.

Để chi tiết sắc nét và có thần, anh Vinh dùng loại dao nhọn hai đầu cực sắc để cạo và tạo độ sáng, tối. Chính kỹ thuật tạo sáng tối này sẽ giúp phác họa rõ nét sự ưu tư, phong thái và tâm hồn vị lãnh tụ kính yêu. Công đoạn này cần tập trung vì chỉ cần cạo quá đen hay quá trắng cũng hỏng. Những chi tiết nhỏ, cần sự tỉ mỉ và đôi mắt tinh của người thợ thủ công. Bức chân dung có kích thước 1,93m x 1,38m, gồm hơn 300 mảnh trai, ốc và đồng. Chi phí cho tác phẩm này được chủ nhân tiết lộ “hàng trăm triệu đồng”.
Bức chân dung này có kích thước 1,93m x 1,38m và gồm hơn 300 mảnh trai, ốc và đồng.

Trong thời gian thực hiện bức chân dung, vợ, con đều tạo mọi điều kiện để anh yên tâm, thoải mái. “Sáng dậy, việc đầu tiên là tôi đi ngắm bức chân dung rồi ngồi làm việc đến tối. Trước khi đi ngủ, tôi lại ra nhìn để tìm những điểm chưa xuất sắc. Nhiều lúc chưa cảm thấy ưng ý nhưng không rõ tại chi tiết nào, tôi thường ngắm đi ngắm lại để tìm ra”, anh Vinh nói.

Với kích thước 1,93m x 1,38m, tác phẩm này đang được nghệ nhân Nguyễn Đình Vinh đăng ký xác lập kỷ lục Việt Nam. Sắp tới, anh Vinh sẽ mang bức tranh tới triển lãm làng nghề ở Hải Dương. Anh tâm sự có thể sẽ đấu giá tác phẩm lấy tiền giúp đỡ các em nhỏ nghèo hoặc bị ảnh hưởng chất độc da cam.