Tranh chân dung, đỉnh cao của nghề cần ốc

Tranh chân dung cẩn ốc dành cho ai?

Từ xưa, tranh chân dung cẩn ốc  thường chỉ được làm cho tầng lớp vua chúa. Vào thời Nguyễn, triều đình đã tổ chức mời thợ cẩn từ ngoài Bắc vào Huế làm tranh chân dung khảm trai/ cẩn ốc cho vua, hoàng hậu…Những bức chân dung của vua Bảo Đại, Hoàng hậu Nam Phương là  ví dụ.  Người thợ nào được mời vào triều làm là một vinh dự. Thợ cẩn được mời ăn ở tại Huế đến khi làm xong tranh mới được về nhà.

Tầng lớp quan lại cũng là cũng có nhiều người làm tranh chân dung cho chính mình. Bức chân dung này để lưu truyền cho con cháu đời sau. Nhiều gia đình hiện vẫn còn lưu giữ chân dung cẩn ốc của cụ cố để lại đã hơn trăm năm.

Hiện nay, một số gia đình khá giả cũng khôi phục lại việc lưu giữ hình ảnh của ông bà,cha mẹ bằng cẩn ốc. Đây là việc lưu trữ đặc biệt có giá trị. Giá trị vì bức tranh cẩn ốc làm từ những nguyên liệu gỗ, ốc quí đắt tiền. Tranh được làm công phu, cẩn thận, tỉ mỉ, vì khi treo trong nhà không những con cháu có thể nhớ đến cha mẹ, ông bà mà còn cảm nhận tính nghệ thuật của bức tranh.

*Tranh chân dung cẩn ốc thường được làm dưới dạng tranh thờ, để bàn, trưng trong tủ kính…

* Có những giáo xứ còn đặt làm bức chân dung cẩn ốc của cha xứ để tặng ngài vào ngày về nhậm chức.

* Tranh chân dung  cẩn ốc cũng có thể được làm để kỷ niệm 15 – 20 năm ngày cưới trên một chiếc khung bạc/vàng….

*Hình chân dung cũng có thể được khắc trên một con trai/ sác có kích thước lớn để trưng bày một cách nghệ thuật. Ví dụ: Tấm hoàng hậu Nam Phương

Tranh chân dung cẩn ốc đòi hỏi kỹ thuật khó

Tranh chân dung cẩn ốc  là một đề tài rất khó và cũng là đỉnh cao của nghề khảm trai/cẩn ốc. Nhiều người gọi những tác phẩm khảm trai/ cẩn ốc chân dung là tác phẩm khảm/ cẩn ốc truyền thần. Sở dĩ đề tài này khó vì hai lý do:

*Thứ nhất:

Nghệ nhân khảm phải nắm chắc về nguyên tắc hội họa. Họ cần có khả năng cảm nhận và thể hiện được thần thái của nhân vật để chuyển thể sang bức khảm trai/ cẩn ốc cho đúng, giống với hình gốc và người thật.

*Thứ hai:

Nghệ nhân phải hiểu rất sâu về nghề cẩn.Truyền thần trên chất liệu trai ốc khó về mặt kỹ thuật khó hơn rất nhiều so với giấy bút. Sâu nghề là vừa hiểu được cách lựa chọn nguyên liệu,cắt ghép cho khéo. Họ cần sắp xếp màu sắc nguyên liệu cẩn ốc phù hợp với từng chi tiết của chân dung. Nghệ nhân cần có những kỹ thuật dùng dao xử lý các mảng sáng tối để tạo khối khiến bức chân dung gần phải giống như tranh vẽ. Các chi tiết khảm trai, cẩn ốc nhìn kỹ phải thật tinh tế, mượt mà.

Người hiện có thể làm được những bức chân dung khảm trai/ cẩn ốc đạt được hai yêu cầu trên là anh Nguyễn Xuân Sinh. Anh học nghề từ năm 13 tuổi. Anh say mê với nghề khảm trai/ cẩn ốc của cha truyền mấy chục năm trời. Anh đã có những sáng tạo riêng trong kỹ thuật tách gợt để tạo được tranh chân dung đẹp chi tiết và hoàn chỉnh. Việc làm tranh chân dung cẩn ốc đòi hỏi người nghệ nhân phải cảm nhận tốt từng nét dao. Dao mài sắc mức độ nào, chấm ở đâu, sâu hay nông là một nghệ thuật. Điều này đồng thời đòi hỏi người nghệ nhân một sự kiên trì rất lớn.

Âu Lạc và những tác phẩm chân dung cẩn ốc 

Trong 10 năm, Tranh khảm Âu Lạc đã nhận làm nhiều tranh cẩn ốc chân dung của cha xứ, cho các gia đình, khách hàng. Chúng tôi xin phép không chia sẻ hình trên website vì lý do riêng tư. Thời gian thực hiện mỗi bức chân dung có thể kéo dài tới 2-3 tháng. Hãy liên hệ với chúng tôi để được tư vấn giải pháp và cách thực hiện nhé.

Tranh khảm Âu Lạc
925/93 Âu Cơ – Phường Tân Sơn Nhì- Q. Tân Phú – TP HCM
ĐT: Mr. Sinh 0903973836